111209- Top 15 Wonders Of The World –World Wonders

 

Top 15 Wonders Of The World – Since ages mankind has built numerous buildings with marvelous designs and architecture which stood tall in the test of times. These buildings are so great that most of them are in the list of world heritage. In this list i am going to present Top 15 wonders of the world which attracts millions of tourists from around the world.

1. Taj Mahal, Agra, India: Shah Jahan a Mughal emperor built this glorious mausoleum in the memory of his wife. This mausoleum was built between 1632-1653 with white marbles. It is also known as “a teardrop on the cheek of eternity”.

2. Great Wall Of China, China: To protect the citizens from constant attacks by Xiongnu tribes people and kings of china have built the portion of the walls. Later most portions of the wall were rebuilt by Ming Dynasty. Great wall of china is more than 8,851 kilometer long which is a wonder in itself.

3. Petra, Jordan: One of the most treasured tourist attraction in Jordan is Petra which is also known as “rose red city, half as old as time”. Petra was the ancient capital of the Nabataean kingdom. Later this turned into an important junction for the silk and spice routes that linked China, India and southern Arabia with Egypt, Greece and Rome.

4. Pyramids of Giza, Cairo: One of the oldest and most famous wonder of the world. Built with more than 2 million blocks of stone, Great Pyramid of Khufu took more than 20 year to complete which is more than 139 meter tall.

5. Machu Picchu, Peru: Also known as “Lost city of Incas”, Machu Picchu is one of the most famous tourist spots in entire Peru.

6. Colosseum, Rome: Colosseum is an amphitheater which is so big that it can house more than 50,000 spectators at a time. One of the most famous Roman architecture Colosseum was completed in 80 AD by Titus. Due to it’s grand architecture it has become an icon of Imperial Rome.

7. Parthenon, Acropolis, Athens: One of the most famous buildings in Athens, Parthenon is a massive temple which is built from ivory, gold and silver.

8. Moai, Easter Islands: Moai’s are statues which were created and carved from stone by Polynesian colonizers on the most deserted island in the world.

9. Angkor Wat, Cambodia: One of the biggest Buddhist and Hindu temple of the world which is built from stone in 15th century AD. Due to its grand size Angkor Wat has been placed in Cambodian National flag which truly shows the spirit of this wonder.

10. Teotihuacan, Mexico: In the 2nd century BC a new civilization arose in the valley of Mexico. This civilization built the flourishing metropolis of Teotihuacán and it’s huge step pyramids. The Pyramid of the Sun was built around 100 AD and is 75 meters high making it the largest building in Teotihuacán and one of the largest in Mesoamerica. Seven centuries after the demise of the Teotihuacán empire the pyramids were honored and utilized by the Aztecs and became a place of pilgrimage.

11. Christ The Redeemer, Brazil: Christ the Redeemer is a statue of Jesus Christ in Rio de Janeiro, Brazil. The statue stands 39.6 meters tall, including its 9.5 meter pedestal, and 30 meters wide. It weighs 635 tons, and is located at the peak of the 700 meters Corcovado mountain in the Tijuca Forest National Park overlooking the city.

12. Chichen Itza, Mexico: Chichen Itza is a large pre-Columbian archaeological site built by the Maya civilization located in the northern center of the Yucatán Peninsula, in the Yucatán state which in present days knows as Mexico.

13. Hagia Sophia, Turkey: Hagia Sophia is a former Orthodox patriarchal basilica, later a mosque, now a museum in Istanbul, Turkey. Famous in particular for its massive dome, it is considered the epitome of Byzantine architecture and to have “changed the history of architecture.” It was the largest cathedral in the world for nearly a thousand years, until the completion of the Seville Cathedral in 1520.

14. Potala Palace, Tibet: Potala Palace is located in Lhasa, Tibet Autonomous Region, China. It was named after Mount Potala, the abode of Chenresig or Avalokitesvara. The Potala Palace was the chief residence of the Dalai Lama until the 14th Dalai Lama fled to Dharamsala, India, after an invasion and failed uprising in 1959. Today the Potala Palace has been converted into a museum by the Chinese.

15. Old City Of Jerusalem, Israel: Old city of Jerusalem is a 0.9 square kilometer walled area within the modern city of Jerusalem, Israel. Until the 1860s this area constituted the entire city of Jerusalem. The Old City is home to several sites of key religious importance: the Temple Mount and its Western Wall for Jews, the Church of the Holy Sepulcher for Christians, and the Dome of the Rock and al-Aqsa Mosque for Muslims.

111204- Tiền tỉ và những vết thương di sản

Nhiều người cảm thấy an tâm hơn khi dư luận, báo chí gần đây đặc biệt quan tâm đến số phận thăng trầm, đôi lúc thảm thương méo mó của hệ thống di tích Việt Nam trong cơn lốc trùng tu tôn tạo.

Nhiều sai phạm, bất cập bị tố. Không ít lần các đơn vị quản lý, thiết kế, thi công, giám sát, nghiệm thu việc trùng tu tôn tạo, cả chính quyền địa phương cũng như Cục Di sản văn hóa đã thừa nhận sai sót, hứa sẽ đình chỉ các công trình “sửa chữa di tích” có dấu hiệu vi phạm. Nhiều lần ai đó còn nói nhất định sẽ có đơn vị, cá nhân bị phê bình, xử lý nghiêm. Và thế là dư luận lại rụt rè hi vọng: chân lý dẫu đến muộn nhưng có thể sẽ được thực thi. Thật vậy chăng?

May mắn còn lại nguyên vẹn cổng thành tuyệt đẹp này - Ảnh: Thanh Thanh

Kinh phí to, trùng tu méo mó

Năm 2011, Bộ VH-TT&DL đề xuất một con số khổng lồ cho việc tu bổ, tôn tạo di tích: 11.000 tỉ đồng. Người bi quan thì lo cơ sự này, có lẽ đình chùa miếu mạo ở ta còn bị người ta dùng nhiều nghìn tỉ đồng làm mới, làm méo với mức độ ngày càng khủng khiếp. Người lạc quan hơn thì mỏng manh hi vọng: sau những bất cập quá lớn, tai tiếng quá lớn (trong việc đụng đâu hỏng đấy, tiền về chỗ nào là cổ kính rêu phong, lớp lang văn hóa bị bóc mất; tiêu càng nhiều thì “phá” càng dữ dội), biết đâu bây giờ người ta sẽ bài bản và đúng đắn hơn.

Người viết bài này e rằng những người “chuyên nghiệp” tham gia trùng tu tôn tạo di tích, vì bị đả phá quá nhiều, nay biết đâu sẽ “bài bản”, “ném đá dò đường” kỹ hơn trong việc làm mới di tích. Báo chí, những cá nhân tâm huyết có lên tiếng thì bất quá cũng chỉ khiến “tiến độ thi công” ngừng lại ít lâu, rồi di tích cổ vẫn cứ bị phá, bị bóc, bị vôi ve trát trít lại.

Vậy vì sao người ta cứ lăm lăm trùng tu kiểu “phá hoại di tích” mà không ngại gì? Cái lý đơn giản là tiền. Dự án mà chỉ đuổi mối mọt ở cột đình, dọn cỏ rác ở ven thành cổ thôi thì làm sao “hóa giải” được vài trăm triệu tiền ngân sách được cấp về. Chỉ dỡ ra, xây mới... mới có “cơ” dùng hết một vài chục tỉ, có khi cả trăm tỉ cho một công trình. Anh thiết kế, anh thi công, chị giám sát, bác nghiệm thu, rồi người cấp phép và quản lý, ai cũng được “tính” trong khâu giải ngân.

Đó là chuyện xảy ra ở thành cổ Sơn Tây (Hà Nội), di tích quốc gia, tòa thành đá ong diễm lệ và nguyên vẹn nhất Việt Nam. Năm 1994, người ta bỗng nhiên phá đi cái cổng đẹp và cổ kính nhất của thành với hàng cây cổ thụ trùm xòa tuyệt mỹ, xây thế vào đó một cổng thành mới tinh bằng bêtông cốt thép, bên trên treo đèn nhấp nháy. Công luận cực lực lên án khi... sự đã rồi.

12 năm sau (2006), hai cổng còn lại của thành cổ Sơn Tây với cây đề, cây đa, cây si có hệ thống rễ như mãng xà cuồn cuộn ôm trùm những tầng gạch, đá ong cổ... “vô phúc” gặp một dự án trùng tu (gần 50 tỉ) khác đưa về cùng ùn ùn các kíp thợ và kiến trúc sư. Họ lên kế hoạch bằng văn bản, trả lời nhà báo bằng văn bản là sẽ phun hóa chất tiêu diệt “cây dại” trên những cổng thành cổ kính, đưa tòa thành trở về trạng thái khi nó vừa được... khánh thành.

Những dòng tít bức bối trên báo như “Bức tử thành cổ Sơn Tây” cùng lắm cũng chỉ làm “dự án” nọ dừng lại được bốn năm. Cuối đông 2010, người ta lại bỏ nhiều tỉ đồng xin được “xây lại” các bức tường thành cổ dài vài cây số vẫn xanh rì cây cổ thụ và đá ong nâu sậm của di tích quốc gia này. Họ bóc đá cũ, xếp đá mới chất ngất. Báo Tuổi Trẻ lại lên tiếng bằng nhiều tin bài quyết liệt. Lãnh đạo Cục Di sản lên tận hiện trường, bảo đình chỉ thi công. Rồi người ta họp bàn, hội thảo. Cuối cùng thì “thành lũy đá ong mới” vẫn cứ mọc lên theo đúng kiểu “quyết làm xong dự án”, giải ngân một khoản tiền to.

Sau 16 năm, thành cổ Sơn Tây nay tường cao hào sâu mới toe, chỉ còn hai cái cổng cổ nguyên vẹn trong sự giám sát, bảo vệ của bà con Sơn Tây và những người tâm huyết.

Còn nhiều nữa: đình Mông Phụ (di tích quốc gia ở làng cổ Đường Lâm, Sơn Tây) cũng nhận được hơn 10 tỉ đồng, người ta đem gỗ mới, gạch mới, ngói mới vào, dỡ sạch bách cả đình ra dựng lại, bất chấp bà con kéo lên đình kêu ca. Năm 2010, dăm bảy tỉ đồng ném vào dự án trùng tu thành cổ Tuyên Quang, cổng thành, vòm cây cổ ký ức của bao thế hệ người Tuyên Quang biến mất không chút dấu vết, thay vào đó là “cái lò gạch” vôi vữa trắng toát, đá ong mới tinh, cọc inox xích sắt vây quanh sáng choang.

Hàng chục bài báo, hàng chục chuyên gia nổi tiếng bất bình phát biểu, yêu cầu phá “cái lò gạch”, những mong phục hồi giá trị của di tích quốc gia này, thậm chí yêu cầu khởi tố các vị liên quan đến dự án trùng tu kiểu “tiêu diệt” này. Nhưng bát nước đầy đã đổ, những thành cổ Sơn Tây, đền Và, làng cổ Đường Lâm, đình Thụy Phiêu (ngôi đình cổ nhất Việt Nam)... dù được các chuyên gia, dư luận, báo chí giám sát chặt chẽ, đeo đẳng lên tiếng bảo vệ mười mấy năm còn không giữ được, nữa là “lên tiếng thống thiết” khi ván đã đóng thuyền!

Lại nói về vụ “bức tử đền Và” (ngôi đền có lịch sử nghìn năm, di tích quốc gia thờ Thánh Sơn Tinh ở Hà Nội) mà Tuổi Trẻ đã theo đuổi quyết liệt năm 2009, đích thân phó chủ tịch UBND TP Sơn Tây bấy giờ, ông Nguyễn Lam Điền, nói với Tuổi Trẻ là sẽ “cho dừng dự án”. Một hội đồng chuyên gia được mời lên. Lại bàn, gật gù, rồi trấn an dư luận, trong lúc ấy vẫn âm thầm dỡ nốt đền chính, sửa cổng, đặt thêm sư tử đá kệch cỡm lai căng.

Tuổi Trẻ, trước khi dự án được tiếp tục, đã viết: nếu dùng bốn cái ôtô kéo thì Lầu Chuông, Gác Trống cổ kính và có hồn bậc nhất của đền thiêng cũng không đổ, đừng thành lập hội đồng nói rằng nó hỏng, để dỡ chúng ra bằng được mà làm mới, rằng cần thành lập cơ quan giám sát điều đó. Mặc, đình chỉ thi công rồi người ta tiếp tục hội thảo, bàn bạc, ai bàn ngang thì không mời gật lắc biểu quyết nữa, thế là lại “trùng tu tôn tạo”. Lầu Chuông, Gác Trống bị bóc ra, vôi vữa trát trít.

Cổng phía bắc thành cổ Sơn Tây từng là điểm quyến rũ bậc nhất của tòa thành - bị phá và xây lại năm 1994 - Ảnh: Thanh Thanh

Có ai chịu trách nhiệm gì?

Sau những tai tiếng, đình chỉ, cảnh cáo, hội thảo lại, “nghiêm túc rút kinh nghiệm”... như đã kể ở trên và ở nhiều vụ trùng tu cẩu thả khác là khoảng trống lớn về trách nhiệm. Vài năm trước, sau khi Tuổi Trẻ và một loạt tờ báo lên tiếng về thảm trạng ở các di tích miền Bắc, bấy giờ Thứ trưởng Bộ VH-TT&DL Trần Chiến Thắng dẫn đoàn tùy tùng đi thị sát rất nhiều nơi. Nhiều sai sót được chỉ ra. Nhưng từ bấy đến nay, những ai “bị xử lý” xứng tầm? Câu trả lời là không!

Sai phạm tày trời ở những điểm nóng, tiêu tốn tiền tỉ, hủy hoại giá trị quý báu có một không hai của nhiều di tích mà cả nghìn năm lịch sử dân tộc mới có được, rồi cũng hòa cả làng. Mới nhất là chuyện cơ quan hữu quan lập dự án xin 5 tỉ đồng làm con đường bêtông đuồn đuỗn xuyên thẳng qua vùng lõi di tích quốc gia làng cổ Đường Lâm, Hà Nội (Tuổi Trẻ, tháng 10-2011), vi phạm đủ thứ luật và quy định. Vậy mà ban quản lý trả lời “không hề biết”, Cục Di sản cũng “không biết”. Nay lại tính chuyện bóc bỏ con đường bêtông, một cách gián tiếp quẳng đi 5 tỉ đồng.

Các vị trả lời, từ cục xuống xã, ai cũng có vẻ trách nhiệm và sốt sắng. Nhưng vậy ai đã “vẽ” ra dự án 5 tỉ đồng bất chấp pháp luật ấy, ai ăn lương nhà nước để nhận nhiệm vụ quản lý và giám sát di tích làng cổ Đường Lâm? Chính quyền cơ sở không nhìn thấy từng hiệp thợ đông đúc thi công cả một con đường bêtông rộng tới 5m ở vùng quê vài vạn người ấy? Và 5 tỉ đồng vừa mới ném đi ấy, ai sẽ chịu trách nhiệm?

Ông viện trưởng Viện Bảo tồn di tích (Bộ VH-TT&DL) từng trả lời phỏng vấn dạo nào, nói: xây cái cầu bị hỏng, thất thoát tiền thì từ kiến trúc sư, thợ thuyền, đơn vị quản lý giám sát đều “ăn đòn”. Vậy sao xâm hại một tòa đình, một tòa thành mấy trăm năm tuổi, “ném tiền tỉ qua cửa sổ”... mà chẳng thấy ai gánh chút trách nhiệm nào?

Có thể thấy rõ hơn điều này khi chiêm nghiệm: chưa thấy chuyên gia văn hóa ngành dọc, cán bộ quản lý di tích hay chính quyền cơ sở lên tiếng cảnh báo, phát giác hay đi đầu trong việc bảo vệ di tích đang bị trùng tu sai. Đi đầu bao giờ cũng là dân thôn, các nhà báo, những người say mê văn hóa và du lịch.

“Im lặng là vàng” của những người có trách nhiệm đã đành một lẽ. Đau đớn hơn là sự im lặng buồn bã, cạn kiệt lòng tin của những người từng hết lòng bảo vệ hệ thống di tích trước “thảm họa trùng tu tôn tạo”, đó là nhiều họa sĩ, nhà nghiên cứu mỹ thuật, nhà văn hóa và nghệ sĩ, trí thức. Họ đã đợi quá lâu một cơ chế có “bàn tay sắt” được dẫn lối bởi sự hiểu biết, tôn trọng di sản và năng lực nhận lãnh trách nhiệm cụ thể đối với việc trùng tu, tôn tạo.

TRẦN THỊ THANH THANH

----------------------------

Trùng tu di tích cố đô Huế:

Vẫn “mới, trẻ và rẻ hóa”

TTCT - Cố đô Huế là điểm nóng của việc trùng tu di tích, bởi quần thể di tích đã được xếp hạng “đặc biệt của quốc gia” và là “di sản thế giới” này là nơi được tập trung cao nhất kinh phí và nhân lực trùng tu của cả nước. Năm 2003, TTCT từng lên tiếng qua loạt bài về tình trạng “mới hóa, trẻ hóa, rẻ hóa” di tích Huế. Tám năm sau, quay trở lại công trường trùng tu di tích ở đây vẫn thấy tình trạng “mới, trẻ, rẻ” tái diễn.

Minh Ân viện ở lăng vua Đồng Khánh khi còn nguyên vẹn (ảnh chụp vào tháng 5-2003) - Ảnh: Tam Giang

Minh Ân viện sau khi trùng tu - Ảnh: Thái Lộc

Lăng vua Gia Long là một trong những di tích quan trọng nhất của cố đô Huế, với kinh phí trùng tu lên đến gần 70 tỉ đồng. Dự án trùng tu này do Công ty cổ phần Tu bổ di tích và thiết bị văn hóa trung ương - chi nhánh miền Trung (thuộc Bộ VH-TT&DL) thi công. Công trình trùng tu này đã được Bộ VH-TT&DL và Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế (sau đây gọi tắt là trung tâm) nghiệm thu hoàn tất tháng 9 vừa qua. Ngay sau đó, chúng tôi đến lăng Gia Long, chứng kiến cuộc trùng tu để lại nhiều sai lệch so với nguyên gốc.

Vàng son và vàng chóe

Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế cho biết từ năm 1996-2011, tại khu di tích Huế đã có hơn 100 công trình di tích được trùng tu với tổng kinh phí 570 tỉ đồng. Từ năm 2011-2020 sẽ tiếp tục trùng tu rất nhiều công trình ở khu vực Đại nội và các cụm di tích khác, với kinh phí hơn 2.500 tỉ đồng.

Thật ngỡ ngàng khi bước chân vào khu lăng mộ của vị vua đầu triều Nguyễn, bởi màu rêu phong trầm mặc suốt bao năm qua đã được thay thế bằng một màu vôi mới vàng rực. Trừ bức tường hình vòng cung bao quanh khu vực lăng vua và Thừa Thiên Cao Hoàng Hậu được quét vôi màu xám nhạt, còn lại đều được quét vôi màu vàng.

Theo một nhà nghiên cứu di tích Huế, các lăng vua thường được gọi là “thạch lăng”, tức lăng đá, tượng trưng cho sự trường cửu. Khi xây dựng, chỉ có lăng vua, thềm rồng, bậc cấp và một số mảng nền quan trọng mới lát đá, còn lại thì bằng vữa trộn màu giả đá. Điều này biểu hiện rất rõ trên hiện trạng trước khi trùng tu và nhiều ảnh tư liệu trước đây.

Một hạng mục gây ngỡ ngàng nữa là cổng tam quan của điện Minh Thành, công trình trước khi trùng tu chỉ còn nền móng, nay lợp ngói hoàng lưu ly và sơn son thếp vàng rực rỡ. Năm 1993, khi trùng tu điện Minh Thành sơn son thếp vàng đã có nhiều ý kiến phản đối bởi ngôi điện này vốn không sơn thếp, theo ý của vua Gia Long (ghi rõ trong sách Đại Nam thực lục và nhiều tư liệu khác).

Nhà nghiên cứu Phan Thuận An (nguyên cán bộ nghiên cứu của trung tâm) đưa ra cuốn Trang trí ở An Nam xuất bản tại Paris giữa thập niên 1920, có bức ảnh chụp cổng tam quan năm 1923 với dòng chú thích: “Cửa trước sân của điện thờ hoàng đế Gia Long bằng gỗ chạm trổ sơn màu nâu đỏ”. Nhà nghiên cứu Mai Khắc Ứng, nguyên trưởng phòng nghiên cứu của trung tâm, cho biết thêm: “Màu nâu đỏ do gỗ lim để lâu ngày tạo nên, bởi vì vua Gia Long muốn để gỗ mộc với một dụng ý riêng, có chủ đích”.

Bức tường bên trong Vĩnh Khánh đường (lăng vua Đồng Khánh) trang trí hoa văn (ảnh chụp vào tháng 4-2003) - Ảnh: Tam Giang

Sau khi trùng tu, bức tường đã được sơn phết vôi màu vàng - Ảnh: Thái Lộc

Xây mới lăng vua

Một di tích khác đang được trùng tu với quy mô lớn là lăng vua Đồng Khánh - di tích được đánh giá là “bảo tàng kiến trúc giai đoạn giao thời”. Dự án này cũng do Công ty cổ phần Tu bổ di tích và thiết bị văn hóa trung ương - chi nhánh miền Trung thiết kế và thi công. Khi chúng tôi đến, đây là cả một công trường xây dựng rộn ràng xe máy, một nhóm công nhân dùng búa, xà beng đập bỏ bức tường gạch dày vẫn còn nguyên vẹn. Cạnh đó là những đoạn tường đã được xây mới hoàn toàn.

Bước qua cổng tam quan (đang hạ giải để trùng tu), thấy hiện ra một không gian hoàn toàn xa lạ. Đó là công trình Minh Ân viện và Công Nghĩa đường nằm hai bên sân vừa được trùng tu xong. Ảnh chụp hiện trạng năm 2008 của chúng tôi và nhiều ảnh tư liệu trước đó đều cho thấy rất rõ mái của hai công trình này được lợp ngói liệt, tương tự điện Ngưng Hy (hiện vẫn còn nguyên, chưa trùng tu), tường tô màu xám, vẽ hình mạch gạch. Nhưng ở công trình mới trùng tu thì lợp ngói âm dương thanh lưu ly, tường quét vôi vàng (màu vàng tương tự ở lăng Gia Long).

Vĩnh Khánh đường nằm nối liền điện Ngưng Hy hình dáng cũng hoàn toàn khác trước. Theo những tài liệu và ảnh chụp hiện trạng trước đây, công trình này vốn mang dáng dấp nửa Âu nửa Á, lợp ngói liệt theo hình thức “chồng diêm” (hai mái nối tiếp), nền lát gạch hoa màu trắng ngà, ở giữa nền gạch hoa trang trí theo hình thức “chiếu hoa”. Tường ngoài thì vẽ theo mạch gạch và tường trong màu trắng ngà trang trí hoa văn khắp các bức tường.

Nhưng công trình sau trùng tu đã khác hoàn toàn: mái lợp ngói âm dương thanh lưu ly, nền lát gạch kiểu Bát Tràng, tường nhà phết màu vôi vàng chóe!

Bức tường thành nguyên vẹn của lăng vua Đồng Khánh bị đập bỏ

Thay vào đó là bức tường xây mới và dùng xe xúc để bới cả nền móng của bức tường cũ - Ảnh: Thái Lộc

Lăng vua Gia Long nguyên gốc (ảnh chụp vào tháng 5-2003) - Ảnh: Tam Giang

Sau trùng tu, các bức tường lăng vua Gia Long được quét vôi vàng chóe - Ảnh: Thái Lộc

Cổng tam quan điện Minh Thành chụp năm 1923 không sơn thếp - Ảnh do nhà nghiên cứu Phan Thuận An cung cấp

Cổng tam quan điện Minh Thành sau trùng tu đã sơn son thếp vàng - Ảnh: Thái Lộc

THÁI LỘC

--------------------------

Trùng tu di tích đang “có vấn đề”!

TTCT - Ông Phùng Phu, giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế, trả lời TTCT như vậy về những bất thường trong việc trùng tu di tích Huế.

Điện Ngưng Hy (lăng vua Đồng Khánh) được lợp ngói liệt, theo thiết kế trùng tu sẽ bị thay bằng ngói hoàng lưu ly - Ảnh: Thái Lộc

Ông Phùng Phu nói: “Trong phục hồi di tích (cố đô Huế), chúng tôi dựa trên một nền tảng chung: đó là một phong cách Nguyễn đã được nghiên cứu. Nhưng triều Nguyễn cũng có những trường hợp riêng rất đặc biệt, có những tác động khiến nó thay đổi cả phong cách. Chính vì việc thay đổi đó mà một số nhà nghiên cứu trước đây cho rằng Huế đã đứt mạch truyền thống, đã lai căng, lòe loẹt…

Tuy nhiên tôi thừa nhận sau 30 năm quản lý chuyên môn ở di tích này, cũng có nhiều việc lực bất tòng tâm. Trong đó, có việc chưa áp dụng tốt bảng màu mà các chuyên gia Ba Lan đã nghiên cứu được ở di tích Huế”.

* Xin hỏi về lăng Gia Long, điện Minh Thành và cổng tam quan đều sơn son thếp vàng. Trong khi rất nhiều tư liệu sử, hình ảnh nguyên trạng đều chứng minh không sơn thếp. Vì sao có chuyện này, thưa ông?

Ông Phùng Phu - Ảnh: Thái Lộc

- Khu lăng này đã trải qua nhiều thời kỳ tu bổ, thậm chí có giai đoạn cổng tam quan xây bằng bêtông. Cổng tam quan này vẫn còn bức tranh vẽ màu nước của họa sĩ Nguyễn Thứ, trong đó màu vàng và son thể hiện rất rõ. Tất nhiên, khi nghiệm thu ở khu lăng này, tôi thừa nhận là màu hơi bị sáng. Chúng tôi đã nói với đơn vị thi công là phải tìm cách khắc phục.

* Việc phá bức tường nguyên vẹn để xây lại, thay mái ngói liệt bằng thanh lưu ly… ở lăng Đồng Khánh là xây mới di tích hay trùng tu?

- Những công trình ở các lăng vua ngày xưa các cụ gọi là “nhà xanh nhà vàng”. Điều đó còn lưu lại thông qua các dấu tích trên các lăng và mô tả trong sách sử. Việc triển khai dự án này chúng tôi đã nói rất kỹ trong các cuộc họp của hội đồng khoa học. Nhưng lăng Đồng Khánh thì nói thật lâu rồi tôi chưa lên đó. Tôi sẽ kiểm tra thông tin này để xem kết luận của hội đồng khoa học có được chấp hành và triển khai đúng theo yêu cầu hay không.

* Mới đây ông có ý kiến không hài lòng về chất lượng giám sát kém ở dự án trùng tu lăng Gia Long, cụ thể thế nào thưa ông?

- Tôi khẳng định cho đến bây giờ hoàn toàn chưa yên tâm về năng lực cán bộ kỹ thuật, năng lực giám sát (công trình trùng tu - PV). Nhiều khi anh em phối hợp chưa tốt và cũng chưa tiếp cận tốt với khoa học, công nghệ cho nên dễ dãi. Nhiều anh em làm theo kiểu xây dựng cơ bản.

* Như vậy, chất lượng trùng tu theo ông là đang có vấn đề?

- Đang có vấn đề chứ sao lại không! Tôi nói (việc trùng tu di tích - PV) cả nước Việt Nam đang có vấn đề, từ cán bộ quản lý cho đến cán bộ thực thi dự án, cán bộ giám sát dự án và các đơn vị thi công hoàn toàn có vấn đề. Di sản chúng ta thì đồ sộ, rất nhiều loại hình, rất phong phú, nhưng chuyên gia kém hoặc chưa có chuyên gia. Có nhiều chuyên gia về lý thuyết, nhưng về kỹ năng thực hành thì rất thiếu.

TTCT

nguồn: http://tuoitre.vn/Tuoi-tre-cuoi-tuan/Tuoi-tre-cuoi-tuan/467759/Tien-ti-va-nhung-vet-thuong-di-san.html

110520- Những đền chùa “trứ danh” của châu Á

Khám phá và ngắm nhìn vẻ đẹp của những công trình kiến trúc, di sản văn hóa đặc trưng nhất của những tôn giáo lớn tại châu Á.

1. Đền sen (Ấn Độ)

Đền sen là ngôi đền nổi tiếng nhất của đạo Bahai tại Ấn Độ (một tôn giáo lớn có nguồn gốc ở Ba Tư sau đó du nhập vào Ấn Độ từ thế kỷ 19). Đây cũng là một kỳ quan sáng tạo của con người với kiến trúc thiết kế đặc biệt gồm 27 mái vòm hành lang bằng cẩm thạch dưới dạng cánh hoa sen xếp thành 3 lớp. Mất hơn 10 năm thiết kế và xây dựng, từ lúc chính thức mở cửa vào năm 1986, nơi đây đã trở thành một địa điểm thăm quan ưa thích của du khách khi đến với Ấn Độ.

2. Ranakpur (Ấn Độ)

Nằm trong một thung lũng nhỏ tại thành phố Ranakpur, Ấn Độ, là nơi đặt một khu đền lớn của đạo Jain với đền chính Adinath, một công trình đồ sộ xây bằng đá hoa cương vào thế kỷ 15. Đền gồm 29 gian dành để cúng lễ và hơn 1400 cây cột chạm trổ rất tinh vi, hầu như không có cây cột nào là giống nhau cả.

3. Taktsang Dzong (Bhutan)

Tọa lạc trên một vách đá cheo leo ở độ cao 900m của xứ Bhutan (một quốc gia tại Nam Á nằm giữa Ấn Độ và Trung Quốc), tu viện Taktsang hay Tiger’s Nest (Hổ Huyệt Tự) là một tu viện Phật giáo nổi tiếng của người Tây Tạng thuộc tông phái Mũ đỏ. Được xây dựng từ thế kỷ 17 nhưng lại bị thiêu rụi trong một vụ cháy kinh hoàng vào năm 1998. Sau này, tu viện đã được sửa chữa, xây mới lại còn hiện nay, người ta hạn chế không cho du khách thăm viếng để tạo một không gian yên tĩnh cho việc chay tịnh.

4. Chùa Phật ngọc (Thái Lan)

Wat Phra Kaew hay Chùa Phật ngọc là một ngôi chùa linh thiêng nổi tiếng ở Bangkok, nằm trong khuôn viên của Cung điện hoàng gia Thái. Nó được xây dựng bắt đầu khi vua Phật Yodfa Chulakole dời kinh đô đến Bangkok năm 1785. Điểm nhấn đặc biệt của ngôi chùa là bức tượng bằng ngọc bích khoác trên mình bộ áo bằng vàng, một trong những bức tượng Phật nổi tiếng và lâu đời nhất trên thế giới.

5. Thiên Đàn (Trung Quốc)

Thiên Đàn hay Đàn thờ trời được xây vào năm 1420 là nơi cúng thần trời đất của các vị vua thời nhà Minh và nhà Thanh. Thời đó, các lễ tế trời đất để cầu mưa thuận gió hòa, thiên hạ thái bình có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Được xem là một công trình kiến trúc mang tính tiêu biểu cho kiến trúc cổ đại Trung Quốc, Thiên đàn không chỉ mang ý nghĩa lịch sử, văn hóa to lớn mà còn là di sản quý giá của nghệ thuật kiến trúc thế giới.

6. Chùa Vàng (Nhật Bản)

Kinkakuji - Chùa vàng hay còn gọi là chùa Rokuonji là một trong những địa điểm thu hút du khách nhất tại Kyoto. Lúc đầu, nơi này được xây dựng như một nơi nghỉ dưỡng cho Tướng quân Ashikaga Yoshimitsu vào cuối thế kỷ 14. Vào năm 1950, ngôi chùa đã bị thiêu rụi bởi một nhà sư trẻ tuy nhiên nó đã được xây dựng lại theo đúng nguyên mẫu ban đầu rồi dát lại vàng vào năm 1955. Được bao phủ giữa cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, hùng vĩ với mây trời, hồ nước trong xanh làm cho vẻ đẹp của ngôi chùa này càng trở nên thi vị, ấn tượng hơn.

7. Harmandir Sahib (Ấn Độ)

Đền Harmandir Sahib hay còn gọi là Đền vàng là điểm thăm quan chính ở Amristar, Ấn Độ và là một công trình tôn giáo quan trọng, thiêng liêng nhất với những người theo đạo Sikh. Người đã có công xây dựng ngôi đền nổi tiếng này đầu tiên là Giáo trưởng Ram Dast vào thế kỷ 16 và hoàn thành bởi người kế nhiệm Giáo trưởng Arjan. Vào khoảng thế kỷ 19, nó được phủ phần mái bằng vàng, tạo nên vẻ đẹp hào nhoáng như bây giờ.

8. Baalbek (Liban)

Baalbek là một khu di tích khảo cổ quan trọng ở Đông Bắc Liban. Từ thế kỷ thứ nhất trước Công nguyên, những người La Mã đã xây dựng tại đây một khu kiến trúc đền đài lớn với ba ngôi đền: Bacchus, Venus và đặc biệt là Jupiter với kiến trúc ấn tượng gồm hơn 54 cột đá cẩm thạch khổng lồ cao 21 m. Baalbek đã được UNESCO đưa vào danh sách di sản thế giới năm 1984 như một sự ghi nhận giá trị và vẻ đẹp mang tính lịch sử, văn hóa của nó.

9. Borobudur (Indonesia)

Nằm trên hòn đảo Java nằm cách 40 km về phía Tây Bắc Yogyakarta, Borobudur là ngôi đền Phật giáo nổi tiếng và lớn nhất của Indonesia. Nguyên gốc từ Borobudur có nghĩa là “Đền thờ Phật trên ngọn núi”. Được xây dựng trong suốt 75 năm vào thế kỷ 8-9 dưới vương triều Sailendra với gần 2 triệu khối đá lớn, đây là một công trình vĩ đại về mặt kiến trúc và vẻ đẹp tổng thể. Tuy nhiên, nó đã bị bỏ hoang vào thế kỷ 14 do nhiều lý do bí ẩn và đến năm 1970, chính phủ Indonesia đã phải kêu gọi UNESCO trợ giúp phục chế, trùng tu lại ngôi đền trong suốt 12 năm.

10. Angkor Wat (Campuchia)

Angkor Wat (Có tên cổ tiếng Việt là đền Đế Thiên) là một đền thờ vị thần Visnu của Ấn Độ giáo đặt tại Angkor, được xây dựng bởi vua Suryavarman II vào đầu thế kỷ 12. Về sau khi vương triều Khmer theo Phật giáo, Angkor Wat đã trở thành một linh đền thờ Phật. Đây là một trong các di tích quan trọng bậc nhất tại Campuchia, được xem là tuyệt đỉnh của nghệ thuật và kiến trúc Khmer. Vào thế kỷ 15, nó bị rơi vào lãng quên, bị rừng già bao phủ và được khám phá lại vào năm 1860.

nguồn: http://kenh14.vn/c125/20110520095339664/nhung-den-chua-tru-danh-cua-chau-a.chn

110413- Đề xuất tu bổ hàng trăm di tích

Trong một báo cáo mới đây, Bộ Văn hóa - thể thao và du lịch đã đề xuất cấp thẩm quyền trong năm năm tới (2011-2015) cần 11.000 tỉ đồng để thực hiện dự án chống xuống cấp, tu bổ và tôn tạo di tích thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa giai đoạn 2011-2015.

>> Read this on Tuoitrenews.vn
>> Tu bổ di tích lịch sử văn hóa - mộ cụ Phạm Phú Thứ
>> Quảng Nam: 42 tỉ đồng tu bổ di tích văn hóa

Điện Voi Ré - một thành phần quan trọng của di tích cố đô Huế - đang xuống cấp, sẽ được trùng tu trong giai đoạn tới - Ảnh: Thái Lộc

Nội dung chủ yếu của dự án này là hoàn thành việc lập các quy hoạch bảo tồn và phát huy giá trị các khu di tích đặc biệt quan trọng; tiếp tục triển khai các dự án tu bổ di tích quốc gia đặc biệt và di tích quốc gia đang đầu tư dở dang như cố đô Huế, phố cổ Hội An, tháp Chăm Mỹ Sơn, đền Hùng, cố đô Hoa Lư, di tích Côn Sơn Kiếp Bạc.

Bên cạnh đó là đầu tư tu bổ các di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật danh lam thắng cảnh cấp quốc gia hiện đang bị xuống cấp; đầu tư tu bổ các di tích cách mạng kháng chiến tiêu biểu như ATK Việt Bắc, các dự án đường mòn Hồ Chí Minh, hệ thống các nhà tù tố cáo tội ác, các khu căn cứ cách mạng quan trọng trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và chống đế quốc Mỹ.

Dự kiến mỗi năm đầu tư tổng thể 50-60 di tích, hỗ trợ chống xuống cấp cho 100-150 di tích; hỗ trợ các bảo tàng tỉnh, thành phố mua 10-30 hiện vật mỗi năm; tổ chức đào tạo và cấp chứng chỉ cho đội ngũ cán bộ, công nhân chuyên ngành làm công tác tôn tạo, tu bổ di tích...

Số tiền 11.000 tỉ đồng này nằm trong tổng kinh phí 15.400 tỉ đồng của Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa giai đoạn 2011-2015 (những số liệu này được trích ra trong cuốn Kỷ yếu hội nghị triển khai công tác văn hóa - thể thao và du lịch năm 2011).

Để chương trình của giai đoạn này được triển khai trên thực tế, các bộ ngành liên quan sẽ trình Chính phủ xem xét và quyết định.

Cũng theo kỷ yếu, chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa giai đoạn 2006-2010 đã hỗ trợ, tu bổ tổng thể 130 di tích; hỗ trợ chống xuống cấp cấp thiết, sửa chữa nhỏ 810 di tích; thực hiện được 45 dự án sưu tầm văn hóa phi vật thể; hỗ trợ lập hồ sơ khoa học bốn kiệt tác văn hóa phi vật thể trình UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới; cấp trang thiết bị cho 15 trạm vệ tinh ngân hàng dữ liệu phi vật thể...

Đánh giá về những tồn tại, hạn chế trong giai đoạn này, Bộ Văn hóa - thể thao và du lịch cho biết trên thực tế có một số địa phương do ưu tiên các mục tiêu khác đã bố trí không hợp lý nguồn vốn cho mục tiêu văn hóa; trách nhiệm bộ và các địa phương chưa được phân định rõ ràng.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng các bộ ngành có liên quan cần tiến hành khảo sát, đánh giá một cách cụ thể hơn nữa những kết quả đã đạt được trong dự án tu bổ, tôn tạo và chống xuống cấp di tích của giai đoạn vừa qua; đồng thời cần chỉ ra những công trình tu bổ, tôn tạo di tích nào chưa đảm bảo yếu tố khoa học, vi phạm Luật di sản văn hóa, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính nguyên gốc của di tích.

Có như vậy mới có thể phát huy những kết quả đã đạt được và khắc phục những hạn chế, yếu kém khi thực hiện dự án tu bổ, tôn tạo và chống xuống cấp di tích trong giai đoạn tới.

YÊN TÙNG

GSTS.KTS Hoàng Đạo Kính:

Mừng, ngạc nhiên và... lo lắng

“Con số 11.000 tỉ đồng cho tu bổ và tôn tạo di tích là một con số gây cho tôi cùng lúc cả sự mừng rỡ, ngạc nhiên và nỗi lo.

Sẽ rất mừng vì nếu đúng là số tiền 11.000 tỉ đó được phê duyệt, di sản văn hóa vật thể của VN đang được sự quan tâm rất lớn của cả nhà nước và xã hội. Số tiền đó tương đương 500 triệu USD, 10 năm trước con số 5-10 triệu USD cũng chỉ dám mơ ước. Và ở thời điểm hiện nay, con số 500 triệu USD với một nước chưa giàu như VN đã là rất lớn.

Nhưng tôi ngạc nhiên vì không hiểu số tiền trên được tính trên cơ sở nào và sẽ lấy từ đâu? So với các chi tiêu khác của xã hội, nhất là chi cho văn hóa xưa nay vốn khiêm tốn, vậy mà giờ đây lại dành đến 3/4 ngân sách khiêm tốn ấy cho di sản (11.000 tỉ/15.400 tỉ đồng) thì quả thật tôi chưa thấy ở bất kỳ quốc gia nào, kể cả ở những nước mà ngành di sản của họ có số lượng di tích rất lớn và đem lại lợi nhuận hàng tỉ USD/năm như Ý, Tây Ban Nha, Hi Lạp, Trung Quốc...

Và trên hết là nỗi lo của một người cả đời làm bảo tồn di sản: lo tiền nhiều, đầu tư nhiều mà hiệu quả trùng tu kém. Đặc biệt, trong khi tiêu chí của bảo tồn phải được đánh giá bằng sự nguyên vẹn của di tích gốc thì tiền đầu tư nhiều có khi lại dẫn đến sự hủy hoại nhanh chóng của di tích. Thực tế này đã và đang xảy ra.

Vì vậy, nhân câu chuyện đầu tư này tôi có ba đề xuất:

Thứ nhất: có thể có nhiều tiền nhưng đầu tư cho bảo tồn trùng tu phải tính toán trên cơ sở ưu tiên: phải chọn ra một cách khoa học những di tích quan trọng bậc nhất - những công trình có ý nghĩa đặc biệt với lịch sử, những bảo vật quốc gia và những công trình sắp bị hủy hoại, cần được “cấp cứu”.

Thứ hai: ưu tiên tu bổ để cứu vãn và bảo tồn chứ không phải để tôn tạo kiểu “mới hơn, khang trang hơn, hoành tráng hơn, bắt mắt hơn”.

Thứ ba: đầu tư lớn cho di tích đòi hỏi phải có lực lượng nhân sự: nhà khoa học và nghệ nhân. Đầu tư không thể chỉ tính bằng giá thành vật liệu mà phải bắt đầu từ đào tạo đội ngũ. Nếu không, công trình chỉ còn là xây dựng cơ bản theo ý nghĩa kinh tế thuần túy.

Một ý kiến mà tôi đã tha thiết đề nghị nhiều lần với nhiều cơ quan chức năng: cần có một cuộc điều tra, khảo sát, tổng đánh giá chất lượng các hoạt động trùng tu trên toàn quốc thời gian qua. Có như vậy chúng ta mới biết mình đã làm được những gì và nên tiếp tục làm như thế nào?

THU HÀ ghi

nguồn: http://tuoitre.vn/Van-hoa-Giai-tri/433132/De-xuat-tu-bo-hang-tram-di-tich.html