Thứ Tư, 29 tháng 8, 2012
Thứ Sáu, 27 tháng 7, 2012
Ngõ "khổ" Hà Thành
Ngõ Hà Nội khác nhiều so với ngõ ở những thành phố khác. Và tất nhiên, ở Hà Nội không phải con ngõ nào cũng giống nhau.
Ngõ chật
Chật đến nỗi, người béo béo mà đi vào thì chỉ có cách là... đi nghiêng. Còn hai người một đi ra một đi vào muốn tránh nhau giữa ngõ thì... không thể. Bởi cái ngõ 14 Ngõ Gạch này chỉ vỏn vẹn chưa đầy 50 phân (cm).
Gần cuối ngõ, bà Nguyễn Thị Nga, người làm dâu con ngõ này hơn ba chục năm đang nấu bếp. Ngõ chật đương nhiên bếp phải chật, nhưng thật khó tưởng tượng, bà Nga vẫn xoay xở được trong cái bếp hẹp y như cái ngõ nhà bà. Mấy cái bếp than tổ ong xếp thành hàng dọc chạy theo mép tường, tôi len vào chụp ảnh, quay ngược người trở ra, chới với suýt lộn cổ vào nồi chảo trên bếp.
Ngõ nhỏ, nhà chật quá, nên chả bao giờ con cái bà Nga dám mời bạn bè về nhà chơi. Một phần vì... ngượng, một phần bạn bè kéo đến, nhà chật không biết ngồi vào đâu.
Cuối ngõ là bốn gian nhà tắm kiêm nhà vệ sinh xinh xinh. Mỗi hộ có một cái khóa, dùng mở - xong khóa. Ấy cũng là mới có thôi, chứ lúc trước, có mà tắm lộ thiên ở đoạn góc cua của ngõ ấy. Bà Nga nhễ nhại mồ hôi, tả xung hữu đột trong cái bếp quái dị bậc nhất Hà Thành, bởi nó chỉ là một hình chữ nhật chiều rộng có 40 phân, chiều dài hơn 1m.
Mẹ chồng bà Nga đã 84 tuổi, đã chứng kiến biết bao thăng trầm của con ngõ này. Nhưng cụ bà vừa phải đi "sơ tán" vì... nóng quá. Những ngày Hà Nội "rót lửa", căn phòng 10m2 "rang" mấy người nhà bà Nga đến trầy tróc cả lưng vì sàn nhà bỏng rẫy. Nhưng vẫn phải ở vì còn biết đi đâu. Gửi được bà cụ đã là tốt lắm rồi.
Tôi leo lên căn gác nhà bà Nga. Khoảng 8 hộ gia đình hiện còn cùng nhau chung sống trong con ngõ này và cùng chịu chung cảnh chật. Chật từ con ngõ đến căn hộ. Tường ngăn giữa nhà bà Nga và nhà hàng xóm là một tấm... liếp.
Bà Nga cứ tủm tỉm cười khi tôi bảo: Cách nhau "bức vách" siêu mỏng như thế này, nhà mình mà làm gì, nhà hàng xóm biết cả nhỉ? Ngăn nhau bằng liếp nên có muốn, cũng không thể lắp điều hòa. Chẳng lẽ lại treo điều hòa vào cái liếp. Có mấy chục phân bức tường phía trên cửa sổ nhìn xuống ngõ, nhưng sờ vào là vữa vụn ra lả tả, cũng chẳng dám treo điều hòa lên.
Ngõ 80 phố Đồng Xuân, Hà Nội. |
Ngõ chật quá, nên chuyện giải quyết người chết cũng phiền. Ngày xa xưa, còn có một cái lỗ trên tầng hai, có người chết thì bó lại rồi cho trượt theo tấm liếp đẩy xuống tầng một. Bây giờ thì người ta xây lấp cái lỗ đấy lại rồi. Người chết chỉ còn cách là phải ra khỏi nhà, ra khỏi ngõ mới được phép... chết.
Nếu lỡ chết trước khi ra khỏi ngõ, thì người nhà phải tức tốc cõng xác chết ra nhà tang lễ Phùng Hưng, hay nhà xác bệnh viện. Ở đấy mới cho nhập quan được. Chứ ngõ hẹp quá, quan tài không vào không ra được. Giường tủ, bàn ghế, muốn đưa vào thì còn có cách là tháo rời ra, rồi lại ghép vào, chứ quan tài không tháo ra lắp vào được vì người ta kiêng.
Ngõ sâu
So với những con ngõ vừa hẹp, vừa sâu, vừa tối, ở khu vực phố cổ Hà Nội thì ngõ 25 Hàng Buồm vào hàng "top ten". Nó chiếm luôn cả ba yếu tố: hẹp, sâu, tối. Vào ngõ, tôi phải lần mò. Vịn tay vào tường, tôi đi từng bước một, lò dò như đứa trẻ mới tập đi. Vậy mà vẫn bước hụt hai lần.
Sinh hoạt trong ngõ nhỏ của người dân phố cổ. |
Ngõ có tam cấp Kguyên trước đây là gian nhà kho của người Tàu. Họ rút đi, những người công nhân Hà Nội mới đến ngăn ra thành từng phòng nhỏ. Ba cấp nhà trước đây cao, sau nhiều thời gian, thành cấp nhỏ, độ chênh lệch không cao lắm nhưng cũng đủ khiến người lần đầu vào ngõ bước hụt.
Vừa lần tường vừa đếm đến bước thứ 89 thì tôi không thể tập trung đếm được nữa vì sợ ngã. Lúc này, tôi phải tập trung hết tâm trí vào việc rà rà chân trước khi đặt cả bàn chân xuống. Lần đầu tiên tôi bước đi trong một con ngõ giữa thủ đô mà lại vất vả và căng thẳng đến thế. Ấy là bây giờ, nó đã được ngăn lại, chứ trước đây, nó còn dài xuyên sang tới cả phố Đào Duy Từ.
Bà Phạm Kim Hảo, kiều nữ nhà cụ Khôi Ký, giàu sang danh giá bậc nhất Hà Thành khi xưa, nổi tiếng bởi nghề buôn kim cương tiếp chuyện tôi ở trước cửa số nhà 25. Số nhà này là một cửa hàng bán quần áo thời trang. Ngoài hè là một hàng ăn, ngoài nữa, sát ngoài đường, là tiệm sửa xe đạp - cũng... tam cấp y như con ngõ của họ.
Bà Hảo cười khi tôi than thở về hành trình "thám hiểm" con ngõ. Bà bảo: Cô chưa quen, chứ trẻ con ngõ tôi, chúng nó chạy rầm rầm, có ngã đâu. Phố nhỏ, hè ngỏ, ngõ nhỏ, vỉa hè người lớn buôn bán, trẻ con phải "rút" vào chơi trong ngõ. Vừa hẹp vừa sâu vừa tối, mà chúng nó vẫn chơi, vẫn lớn. Hỏi chuyện cãi vã trong ngõ, bà Hảo bảo con người mà, cũng có khi không bằng lòng về nhau.
Nhưng ngõ hẹp thế kia, phải "giáp lá cà", gặp nhau suốt, nên không thể giận lâu. Người trong ngõ, ban ngày sống cả ngoài đường, tối đêm mới về, đặt lưng ngủ vài tiếng, sớm mai lại "bươn" ra đường kiếm sống, lâu dần cũng thành quen, không thấy phiền lắm.
Ngõ thấp
Chẳng phải chỉ có con ngõ 80 Đồng Xuân mới thấp đến như thế. Gọi là ngõ, nhưng thực ra, nó là lối dẫn vào những hộ gia đình sống trong số nhà 80 thành ngõ. Tôi bước vào ngõ, giơ một cánh tay lên, chạm tới trần luôn.
Anh Hùng, một người sống trong ngõ than phiền: Trước đây, ngõ không chật và thấp như thế này. Người ta xây sửa, cứ nới ra. Thành ra ngõ hẹp. Còn ngõ thấp là vì người ta làm gác xép. Các hộ gia đình đi ra đi vào phải đi phía dưới gác xép của căn nhà bên ngoài. "Ngõ của chúng tôi bây giờ, cái cáng cấp cứu không lọt, người cao cao một chút vào ngõ thì phải cúi. Kiến nghị nhiều lần rồi mà vẫn thấy chính quyền... im re. Nói dại có hỏa hoạn, thì những người trong ngõ rất khó thoát thân" - anh Hùng thở dài.
Số 25 Hàng Buồm, Hà Nội vừa sâu vừa tối và thấp. |
Tôi lại đi qua con ngõ 30 Đồng Xuân, cụ bà 87 tuổi ngồi bán vàng hương. Nụ cười móm mém đưa chuyện: Ngõ này sáu chục phân là hạnh phúc lắm rồi. Rộng chán so với bao nhiêu ngõ khác ở quanh cái chợ Đồng Xuân này.
Quả thật, không thể đếm xuể những con ngõ hẹp, sâu, tối ở Hà Nội. Những con ngõ không được mang những cái tên riêng mĩ miều như Tạm Thương, Thổ Quan, Cấm Chỉ... mà chỉ được mang tên theo số của căn nhà mặt đường. Những ngõ 22 Hàng Cân, 43 Hàng Đường, ngõ 13, 78 Đồng Xuân, ngõ 22 Hàng Vải, 23 Hàng Giấy... ôi chao, rất hẹp, rất dài, và rất sâu...!
Khi tôi bảo ở phố cổ thì danh giá, dù sao cũng được tiếng là trung tâm, bao nhiêu người mơ ước, bà Nga chép miệng: Ngày xưa là phố cổ, bây giờ là phố khổ, ngõ khổ. Nhà nước mà cho di dời, tôi xin đi đầu tiên. Đúng là không có cái khổ nào giống cái khổ nào. Tất nhiên, những nỗi khổ này, chỉ ngõ hẹp Hà Nội mới có. |
Việt Nga
nguồn: http://bee.net.vn/channel/1988/201008/Ngo-kho-Ha-Thanh-1764590/
Thứ Sáu, 20 tháng 7, 2012
Chủ Nhật, 1 tháng 7, 2012
Sơ lược các trường phái Phong Thuỷ
Phong Thủy cổ truyền chia thành 2 trường phái chính và các tiểu phái sau đây:
A. Phái Hình thế tiên phong bởi ông tổ của phái này là Phong Thủy tổ sư Quách Phác người khởi sự cho môn phái hình thế. Chủ trương phái này vô cùng chú trọng hình thế của cuộc đất, căn cứ vào hình thế của các bộ phận long huyệt sa thuỷ, hướng đi đến để luận cát hung.
Bài cùng chuyên đề:
Phái Hình thế phân chia ra làm 3 tiểu môn phái là phái Loan đầu, phái Hình tượng và phái Hình pháp. Ba tiểu môn này hỗ trợ cho nhau khó có thể phân chia rạch ròi.
- Phái Loan đầu : Phái này chú trọng xem xét hình thế tự nhiên của mạch núi dòng sông, quan sát long mạch đến đi tìm nơi kết huyệt. Căn cứ vào hình dáng bố cục của sa, sơn, thuỷ đến thủy đi luận cát hung cho huyệt.
- Phái Hình tượng : Là một phái vô cùng cao thâm thượng thừa. Phái này cũng căn cứ vào hình thế tự nhiên của mạch núi dòng sông, hình tượng hoá cuộc đất thành những biểu tượng vô cùng đa dạng như những con vật như rùa, sư tử, rồng, hình tượng mỹ nữ soi gương… sau đó căn cứ ào hình tượng ấy để tìm ra nơi huyệt toạ lạc cũng như luận đoán phúc hoạ.
- Phái Hình pháp : Phái này chủ trương ứng dụng những phép tắc nhất định trên cở sở phái loan đầu đã quan sát thế cục. Chủ yếu luận sự cát hung của huyệt trường phụ thuộc vào những quy tắc của loan đầu. Ví dụ như có một đường chạy đâm thẳng vào huyệt thì luận là thế xuyên tâm. 3 tiểu phái trên ranh rới không rõ ràng, chủ yếu căn cứ vào thế núi, mạch núi chạy để xem xét sự kết huyệt cũng như sự tốt xấu của huyệt bởi trong loan đầu, long mạch có vai trò vô cùng quan trọng trong việc thẩm định giá trị của huyệt mà sự biểu hiện của long mạch là thông qua những thế núi bao bọc lấy huyệt.
B. Phái Lý khí dựa chủ yếu vào lý thuyết âm dương ngũ hành, bát quái, hà đồ, lạc thư làm căn cứ luận đoán. Sau đó đem áp dụng vào huyệt để tìm sự tương giao giữa các nhân tố. Trên căn cứ này để luận đoán sự tốt xấu hiện tại và tương lai. Thường Lý khí áp dụng rất quan trọng trong dương trạch nhà ở.
Về Lý khí có các tiểu phái sau :
- Phái Bát Trạch : Căn cứ vào toạ sơn làm quái gốc, kết hợp với 8 quái còn lại theo du niên tạo thành 8 sao Sinh khí, Phúc đức, Thiên y, Phục vị – là Tứ cát tinh; Ngũ quỷ, Tuyệt mệnh, Lục sát, Hoạ hại – là tứ hung tinh. Trong bài trí thích hợp phương cát, kỵ phương hung, tối quan trọng Đông Tây đồng vị , kỵ Đông Tây hỗn loạn. Bát Trạch cũng áp dụng cho mệnh cung của từng người, người Đông tứ mệnh hợp với hướng Đông tứ trạch và tương tự cho Tây tứ mệnh. (Tuy nhiên cũng theo quan điểm này thì có hàng vạn ngàn người cùng một mệnh Đông tứ trạch thì chỉ ở phương Đông tứ trạch hay sao? Mặt khác quan niệm căn cứ vào Bát Trạch để phân chia cổng cửa phòng ốc là phương pháp tĩnh, không hợp với quan điểm Dịch lý, xem ra có phần thô lậu, giản đơn. Chỉ có phái Huyền Không Phi Tinh khả dĩ chuẩn xác và phù hợp!)
- Mệnh Lý phái : Dựa chủ yếu vào mệnh cung thân chủ, kết hợp với Huyền Không phi tinh của các sơn hướng để tìm ra các sao chiếu. Sau đó luận theo âm dương ngũ hành hỷ kỵ để tìm ra phương vị phù hợp. Kết hợp thêm với trang sức, màu sắc cùng các vật dụng trong nhà để bày bố, hóa giải phù hợp.
- Phái Tam Hợp : Căn cứ theo lý luận sơn thuỷ là chủ, huyệt phải căn cứ vào bản chất của sơn thủy hay long để xem xét ngũ hành của trạch toạ trạch có tương hợp hay không. Với thủy thì phân ra 12 cung vị trường sinh để lựa chọn thuỷ đến thủy đi, thuỷ đến chọn phương sinh vượng bỏ phương suy tử. Thuỷ đi chọn phương suy tử bỏ phương sinh vượng. Phái này chủ yếu áp dụng cho âm trạch.
- Phái Phiên Quái : Chủ yếu dựa vào phiên quái pháp do Hoàng Thạch Công khởi xướng, hình thành Cửu tinh Bát Quái là tham lang, cự môn, lộc tồn, văn khúc, liêm trinh, vũ khúc, phá quân, tả phụ, hữu bật phối hợp với sơn thuỷ bày bố xung quanh huyệt để luận đoán cát hung.
- Phái Tinh túc : Dùng 28 tinh tú phối chiếu, căn cứ vào ngũ hành của sao, phối hợp với loan đầu núi sông để luận đoán cát hung.
- Huyền Không Phi Tinh Quái : Một phái lớn căn cứ vào Hà đồ, Lạc thư đề xuất Cửu tinh là Nhất bạch, Nhị Hắc, Tam Bích, Tứ Lục, Ngũ Hoàng, Lục Bạch, Thất Xích, Bát Bạch, Cửu Tử bày bố theo thời gian chiếu vào các cung vị xung quanh huyệt. Ngoài ra còn có Phi tinh của sơn hướng toạ huyệt, căn cứ vào phi tinh và vận tinh đó để luận đoán sự phối hợp tốt xấu với hình thế núi non sông nước xung quanh huyệt hình thành hoạ phúc.
Phái chia rất nhiều nhưng người học cần tinh thông về lý khí, về âm dương ngũ hành, huyền không đại quái. Sau đó kết hợp với những luận đoán về Loan đầu mà tổng hợp lại dung hoà giữa tinh hoa các phái. Các phái có nhiều nhưng tựu trung đều xoay quanh một lý thuyết hợp nhất lấy Dịch làm căn bản, cần nhất người học phải lấy tinh bỏ thô, dung hoà được những tinh hoa đúc kết dựa trên kinh nghiệm.
Thứ Năm, 28 tháng 6, 2012
Thứ Bảy, 16 tháng 6, 2012
Ý nghĩa Logo EURO 2012
LOGO EURO 2012 là hình ảnh thân cây được chia làm 3 nhánh với trái bóng Tango 2012 ở tâm điểm và 2 bông hoa Tulip hai bên đại diện cho 2 quốc gia đồng chủ nhà EURO 2012.
Ý nghĩa logo EURO 2012 là sự đoàn kết, cảm xúc và đam mê trái bóng tròn. Điều đó như được nhấn mạnh thêm thông qua slogan: “Cùng nhau tạo nên lịch sử” – Creating History Together.
Hình ảnh bông hoa được lấy từ dòng nghệ thuật cắt giấy truyền thống Wycinanki (Vytynanky) mang ý nghĩa “cây của sự sống” được dùng để trang trí trong các dịp lễ hội, nó thể hiện nét bản sắc rất riêng đạị diện cho 2 quốc gia đồng đăng cai kỳ đại hội bóng đá lớn nhất khu vực này.
Hình ảnh 2 người đàn ông dang rộng cánh tay, thân hình tạo thành hình chữ V ở giữa trái bóng và 2 bông hoa thể hiện niềm vui chiến thắng và nó cũng mang ý nghĩa sự thành công rực rỡ của EURO 2012.
Màu sắc của bông hoa bên trái là màu Đỏ – Trắng được lấy từ màu của quốc kỳ Balan và bông hoa màu Vàng – Xanh là màu quốc kỳ của đất nước Ukraine. Màu sắc được kết hợp tạo nên một tổng thể hài hòa, sống động thể hiện cho tình hữu nghị giữa 2 quốc gia đồng tổ chức 1 giải đấu lớn đầu tiên tại Trung-Đông Âu.
Logo EURO 2012 trên nền đen trắng
Với mỗi sự kiện lớn của làng bóng đá thế giới hay khu vực như EURO 2012 thì sự xuất hiện của logo đại diện cho sự kiện đó là điều đương nhiên, nhưng sự “dèm pha” xung quanh nó đôi khi cũng tạo ra những đợt sóng lớn trên các diễn đàn khiến những người trong cuộc cũng phải giật mình nhìn lại.
Video giới thiệu Logo EURO 2012
Thứ Bảy, 26 tháng 5, 2012
Phong thủy và Thiết kế – đi tìm tiếng nói chung?
![]() |
Cầu thang “đổ” thẳng ra cửa là một điều phạm trong phong thủy. |
-
Phong thủy – một nhu cầu thực tế
Bây giờ làm nhà, mấy ai không đi… hỏi “thầy”? “Thầy” ở đây được hiểu là thầy phong thủy (khác cấp độ với chuyên gia phong thủy), và chủ nhà hỏi về vấn đề phong thủy cho ngôi nhà mình, cuộc đất của mình để xây nhà. Chuyện này không phải là mới; từ xưa vấn đề phong thủy trong xây dựng công trình, nhà ở đã được quan tâm, ở cả tầng lớp vua quan, nhà giàu quyền quý cho đến thường dân, và mức độ quan tâm cũng phân theo đẳng cấp công trình và vị thế chủ nhân. Tuy nhiên hiện nay, mối quan tâm tới phong thủy, và yêu cầu chặt chẽ về phong thủy đã phổ biến hơn rất nhiều trong đại chúng. Đa số những người làm nhà chưa hiểu bản chất của phong thủy là gì, nhưng cũng cứ phải tới thầy để thầy coi, để thầy phán; và mang tâm thế thụ động, tin tuởng, chịu đựng tới mức nhẫn nhịn, mù quáng. Phong thủy là một môn khoa học, cứ hiểu theo cách như thế, thì bản thân nó là một chuyên ngành riêng, một nhánh hẹp, người hành nghề phong thủy xưa là thầy địa lý; chứ đâu phải “thầy” nào cũng có khả năng “phán” hay giải quyết vấn đề phong thủy. Nhưng nhu cầu về vấn đề này rất lớn, và trong bối cảnh kinh tế thị trường, có cầu ắt có cung; nên nhiều “thầy” vốn xuất thân là thầy tướng số, tử vi… cũng hành nghề phong thủy. Đã có kiến trúc sư, chuyên gia phong thủy thực sự thốt lên rằng bây giờ… loạn phong thủy!
![]() |
Cầu thang – một bộ phận của ngôi nhà cũng rất được quan tâm ở góc độ phong thủy. |
Kinh tế phát triển, mặt bằng đời sống đi lên, việc xây một ngôi nhà không phải là điều quá khó khăn nữa. Ngày càng có nhiều những ngôi nhà ở tư nhân được xây dựng, bằng tiền của chính chủ nhân. Đó là một dấu hiệu đáng mừng. Khi người chủ có tiền, họ mong muốn những điều tốt đẹp cho ngôi nhà của mình, cho không gian sống của mình, họ đầu tư chăm chút (bằng cả tiền bạc, công sức và thời gian) cho việc xây nhà cũng là điều dễ hiểu.
Bên cạnh việc thuê kiến trúc sư thiết kế, thuê cả nhà thầu chuyên nghiệp thi công; thì một việc quan trọng nữa không thể bỏ qua: đó là xem phong thủy. Xem phong thủy trở thành thói quen, thành nếp nghĩ, thậm chí trở thành một… căn bệnh phổ biến, tràn lan trong việc xây dựng nói chung, từ nhà ở, công trình công cộng cho tới cả việc sắp đặt nội thất. Và phong thủy đã trở thành một yếu tố tham gia cùng câu chuyện thiết kế của nhà chuyên môn – là kiến trúc sư. Nhiều “thầy” cũng “võ vẽ” mặt bằng, mặt đứng… để đáp ứng luôn yêu cầu cho chủ nhà trên cơ sở phong thủy mình đưa ra, nhằm đưa tới một dịch vụ từ A đến Z; còn nhiều kiến trúc sư cũng phải tìm đến những tài liệu phong thủy để nghiên cứu tìm hiểu, với mong muốn chủ động hơn trong công việc thiết kế của mình…
Những vấn đề “thầy” thường xem xét
Trong ngôi nhà ở gia đình, tuỳ cách xem, phương pháp riêng của từng thầy phong thủy, cùng với yêu cầu của chủ nhà (cả phạm vi và mức độ đối với công trình), nhưng có thể thấy “mẫu số chung” thường liên quan tới phong thủy. Đó cũng là cơ sở cho việc thiết kế kiến trúc nhằm tận dụng và phát huy lợi thế, ưu điểm; cũng như hạn chế, khắc phục, triệt tiêu những yếu tố bất lợi, gây hại:
– Các không gian, bộ phận kiến trúc.
– Hướng đất, nhà: đây là một trong những yếu tố quan trọng hàng đầu của phong thủy và luôn là câu hỏi đầu tiên của chủ nhân đối với thầy phong thủy. Hướng tốt hay xấu, hướng hợp hay không hợp (mệnh, tuổi chủ nhân) nhiều khi quyết định tới giải pháp quy hoạch – kiến trúc, thậm chí là cả kế hoạch dự án. Có rất nhiều trường hợp chủ nhà quyết định… không xây nữa, đơn giản chỉ vì cuộc đất không hợp hướng (nhà phố thì không thể xoay được).
– Cổng, cửa: cổng và cửa chính là những nơi quan trọng, là bộ mặt của công trình, là lối ra vào thường xuyên, liên quan đến sinh hoạt và tất nhiên là những nơi cần xem xét. Hệ thống cửa (cửa đi, cửa sổ) còn được coi là nơi dẫn khí trong công trình.
![]() |
Không gian bếp, một trong những nơi được xem xét phong thủy hàng đầu trong quá trình thiết kế. |
– Bể ngầm: trong công trình nhà ở gia đình, bình thường và tối thiểu là có một bể ngầm chứa nước sạch và một bể phốt chứa chất thải. Bể nước sạch được coi là yếu tố dẫn tài lộc vào (nước cấp), bể phốt là nơi chứa và xả thải chất bẩn, các yếu tố bất lợi ra khỏi nhà.
– Cầu thang: Vvề cấu trúc không gian, cầu thang được coi là xương sống của ngôi nhà. Ở mặt khác, cầu thang được coi là hình tượng thanh long, lại là một yếu tố quan trọng trong bố cục phong thủy theo dịch học
– Bếp: nằm trong “chuỗi hệ thống” môn – táo – chủ. Không gian bếp và vị trí, hướng bếp nấu rất có ý nghĩa trong sinh hoạt gia đình và cả tín ngưỡng. Bếp là nơi chứa yếu tố “hoả” của ngũ hành. – Phòng ngủ và phòng làm việc: là những không gian được mọi người cho là liên quan tới sức khoẻ, hạnh phúc gia đình, sự thuận lợi trong công việc, làm ăn; thành đạt trong học tập, công danh sự nghiệp của người sử dụng.
– Phòng thờ, bàn thờ: đây là không gian truyền thống gắn liền với văn hoá, phong tục, tín ngưỡng. Có thể có rất nhiều không gian mà chủ nhà không quan tâm tới vấn đề phong thủy nhưng phòng thờ, bàn thờ nhất thiết phải được xem xét thật kỹ.
![]() |
Đầu giường tránh có cửa sổ, khoảng trống. Trong trường hợp có mặt thoáng có thể khai thác ánh sáng và thông thoáng từ phía này, nên đẩy cửa sổ sang hai bên. |
Những “kiểu” xem xét
Những “kiểu” cần xem xét là những cách thức, thông tin được xem xét và yêu cầu cụ thể đối với những không gian, bộ phận kiến trúc đã nêu ở trên; hai vấn đề này quan hệ chặt chẽ và không tách rời nhau. Mỗi đối tượng đều có tiêu chí xem xét riêng, cụ thể là:
– Hướng: đối với hướng nhà, hướng cửa, hướng bếp nấu, hướng đặt bàn thờ, giường ngủ…
– Vị trí: cổng, cửa chính, các không gian sử dụng và sinh hoạt (phòng khách, phòng ngủ, bếp nấu, phòng vệ sinh…), các bộ phận công năng và kỹ thuật (cầu thang, bể ngầm, bể mái…) đặt trong tương quan với nhau và với tổng thể công trình.
– Kích thước, số lượng: cửa, bậc thang…
– Hình dáng: mặt bằng công trình, hình thức kiến trúc tổng thể, hình thức mái, các chi tiết trang trí…
– Màu sắc: tổng thể công trình hoặc các bộ phận kiến trúc tuỳ theo từng không gian cụ thể nhằm đạt tới yếu tố đắc lợi, phù hợp mệnh, tuổi chủ nhân (và các thành viên khác trong gia đình) trong quan hệ ngũ hành (tương sinh – tương khắc).
![]() |
Tủ giày đóng vai trò như một bình phong chắn phía cửa vào không gian phòng ăn và bếp ở phía trong ở một căn hộ chung cư. |
Phong thủy và thiết kế – đi tìm tiếng nói chung?
Xem ra, với những vấn đề cần quan tâm và các “kiểu” quan tâm như ở trên thì phong thủy quả thật là một trở ngại lớn với người thiết kế, là sự thách đố với kiến trúc sư – nếu phải giải quyết toàn diện. Gần như mọi ngóc ngách trong ngôi nhà, mọi bộ phận kiến trúc đều có những yêu cầu về phong thủy, thì việc xâu chuỗi dữ kiện để đưa ra một giải pháp khoa học kiến trúc đã là quá khó, nói gì đến sự sáng tạo? Đấy mới là mảnh ghép rời rạc, chưa kể những vô lý và mâu thuẫn giữa phong thủy với… phong thủy, giữa phong thủy với kiến trúc hay các yếu tố xã hội khác. Tất nhiên không phải chủ nhà nào cũng yêu cầu kỹ đến thế, nhưng cũng không ít chủ nhà yêu cầu… kỹ hơn và chính xác hơn – không có chỗ nào là không yêu cầu về phong thủy.
Câu chuyện phong thủy và thiết kế thường là câu chuyện các kiến trúc sư hay phàn nàn, than thở cùng nhau. Có nhiều chuyện thật mà nghe không biết cười hay mếu. Có chuyện “thầy” bắt chủ nhà phải mở cửa chính ở hông nhà chứ không được mở ra ngõ (vì không được hướng), mà nhà mặt tiền có hơn 3m và chỉ có một mặt thoáng ra ngõ; có chuyện thầy bảo phải xây năm tầng, chứ không được xây bốn tầng vì số 4 là xấu (mà nhu cầu và tài chính của chủ nhà chỉ đủ xây bốn tầng); chuyện thầy đặt hoạ đồ bát quái, tính cửu cung và yêu cầu phòng này phải chỗ này, phòng kia phải chỗ kia… mà phòng vệ sinh thì đẩy ra mặt tiền, phòng khách thì sâu tít vào trong; rồi có chuyện thầy bắt tất cả nước thải phải thoát về… đằng sau nhà, mà sau nhà không có cống… Tất cả những chuyện đó nói bao nhiêu cũng không hết.
Người trót đi xem thầy thi luôn mang tâm lý cả nể, sợ sệt, hoang mang. Sợ nhất là bị phán kiểu doạ dẫm: nếu không làm theo thì nào hoạ hại, lục sát, cô quả, tử biệt… toàn là những từ Hán – Việt đọc lên đã thấy ghê rồi. Thế nên ai cũng một điều, hai điều thưa thầy, mong thầy… cứu giúp. Chả biết thầy “cứu giúp” như thế nào nhưng kiến trúc sư thì ngán ngẩm lắc đầu, bó tay!
![]() |
Đường lượn, một cách tránh cho lối đi từ cổng vào không đâm thẳng vào sảnh. |
Đi tìm một tiếng nói chung giữa phong thủy và chuyên môn thiết kế kiến trúc quả là khó! Ở góc độ tâm lý, ai đưa ra ý kiến, quan điểm thế nào đều cố gắng minh chứng là mình đúng; nếu bị thuyết phục hay phủ nhận đồng nghĩa với việc thừa nhận trình độ hạn chế của mình. Để có một tiếng nói chung trên tinh thần tích cực, hoà hợp, người làm phong thủy cần phải hiểu các nguyên tắc khoa học của kiến trúc – xây dựng, các nhu cầu thực tiễn của người sử dụng, kể cả các vấn đề kỹ thuật hay pháp lý xây dựng liên quan, đó mới đích thực là chuyên gia phong thủy chứ không chỉ là “thầy” phong thủy.
Và người làm kiến trúc không thể đặt phong thủy sang một bên mà cũng phải hiểu nó để vận dụng vào kiến trúc. Thực tế là nhiều kiến trúc sư đã phải tìm hiểu, nghiên cứu về phong thủy để hỗ trợ tốt trong công việc chuyên môn thiết kế của mình. Khi đó, phong thủy và kiến trúc sẽ được giải quyết hợp lý, khéo léo chứ không phải là sự chắp vá, khiên cưỡng. Cũng có rất nhiều trường hợp, từ những yêu cầu về phong thủy, kiến trúc sư đã đề ra được những giải pháp, ý tưởng kiến trúc hay, sáng tạo. Trường hợp này lại là một thuận lợi trong quá trình tư vấn, thiết kế đối với chủ nhà.
Về mặt khoa học mà nói, không ai, không kiến trúc sư nào dám khẳng định phong thủy là vô lý, vô căn cứ. Về mặt xã hội thì ai cũng có một niềm tin, một tín ngưỡng của riêng mình ở mức độ nào đó. Và nhu cầu phong thủy trên thực tế cũng là mơ ước chính đáng về những điều tốt lành, cuộc sống tốt lành mà thôi, không phải là xấu. Cái chính là thái độ ứng xử của mỗi người, mỗi thành phần tham gia trong câu chuyện xây nhà, dựng cửa.
Thái độ ứng xử
Câu chuyện nhu cầu thực tế về phong thủy, và những vấn đề liên quan tới thiết kế nêu trên, đã dẫn tới nhiều cách ứng xử khác nhau. Có thầy phong thủy yêu cầu nhiều, bị chủ nhà phản đối (với sự tư vấn của kiến trúc sư) đã phải xuống nước, giảm đi những yêu cầu (bị cho là) không cần thiết hoặc vô lý. Có chủ nhà xem thầy này, thấy không ổn với nhu cầu về kiến trúc, lại chuyển sang xem thầy khác (tất nhiên là để tìm kết quả khác như ý), hoặc đổi kiến trúc sư sao cho đáp ứng được yêu cầu của mình về thiết kế trên cơ sở phong thủy.
![]() |
Bình phong trong một nhà phố hiện đại, ngăn cách khoảng không gian liên thông giữa nhà sảnh để xe, vườn và trong nhà. |
Chuyện phong thủy và thiết kế nhiều khi còn gây ra xung đột trong gia đình, bởi có người tin, người không tin; người chấp nhận bất hợp lý về kiến trúc để đạt yêu cầu phong thủy, người lại không chấp nhận.
Về phía kiến trúc sư thì đa dạng hơn nữa…
+ Có người cực đoan, kiên quyết nói không với phong thủy, không nhận thiết kế cho những khách hàng có yêu cầu về phong thủy, đó là những kiến trúc sư có “level” thấp.
+ Có kiến trúc sư lại chiều khách tới bến, yêu cầu thế nào cũng vẽ được (bất luận kết quả thiết kế về chuyên môn ra làm sao), đó là những kiến trúc sư không có tự trọng.
+ Có người thì mềm mỏng và khéo léo, chấp nhận những gì có lý (và có thể giải quyết được) và từ chối những gì vô lý gây ảnh hưởng tới công năng và thẩm mỹ kiến trúc, đó là những kiến trúc sư giỏi nghề.
+ Lại có người đưa ra nguyên tắc với khách hàng là: xem phong thủy kỹ đi, xem cho hết, khi đã triển khai thiết kế là không có sửa đổi nữa, đó là những kiến trúc sư thiếu trách nhiệm.
+ Lại cũng có người giành quyền chủ động ngay từ đầu (với vốn hiểu biết về phong thủy nhất định) tạo được niềm tin nơi khách hàng, và chủ động biến tấu để giải quyết vấn đề phong thủy và thiết kế song song, sao cho không “đá” nhau, đó là những kiến trúc sư ôm đồm…
Một vài trong những thái độ và cách làm trên thể hiện tính thụ động, không chuyên nghiệp và không đi đúng bản chất vấn đề, mang tính đối phó nhiều hơn. Thầy phong thủy, giỏi đến mấy, lên đến cấp độ chuyên gia phong thủy, chắc chắn cũng không thể thiết kế kiến trúc như kiến trúc sư. Và số kiến trúc sư am hiểu sâu sắc về phong thủy, giải quyết được phong thủy và thiết kế nhuần nhuyễn chắc là không nhiều, nếu không muốn nói là cực hiếm.
Nhu cầu về phong thủy thì có thật và rất lớn, điều đó ai cũng rõ. Nhưng mọi người, nhất là kiến trúc sư – với vai trò tư vấn, phản biện và định hướng xã hội, cần phải hiểu rằng: phong thủy là khoa học – nghệ thuật tổ chức không gian cư trú phù hợp môi trường tự nhiên và xã hội, nhằm đạt tới sự an lành và bền vững. Rất nhiều những yếu tố phong thủy tương đồng, quan hệ chặt chẽ với vấn đề khí hậu và vật lý kiến trúc, văn hoá và tâm sinh lý con người..